4 Pillars - Encapsulation

Introduction

Chúng ta đã được giới thiệu qua về Abstraction, hiểu được rằng thông qua Abstraction ta có thể lọc được trong 1 Object đặc điểm nào cần thể hiện ra bên ngoài đặc điểm nào ko cần.

Cái câu chuyện nhận biết, lọc này coi như là xong rồi, ta coi như định hình được 1 model cho cái object đó rồi, vậy thì làm sao để ta có thể áp dụng cái model đấy vào trong code của ta, để rồi cấu tạo nên sản phẩm?

Câu trả lời là Encapsulation.

Encapsulation là khả năng che đi (hide) (về code) của một bộ phận trong toàn bộ khía cạnh của 1 object. To encapsulate something nghĩa là đưa một cái gì đó về trạng thái riêng tư bí mật (make it private).

Ở Abstraction, ta đây là lọc các đặc điểm cần che cần hiển thị khi thiết kế nên các object, thì ở encapsulation sẽ là nói về khả năng (cách) để ta đưa những cái thiết kế đó vào trong code.

Thế nên, trong concept này, ta sẽ được giới thiệu một số thuật ngữ sau:

• public

• private

• protected

• Interface

• Abstract class

• Getters, setters

Về public, private và protected

3 cái này nhìn chung thì cũng dễ hiểu, hầu hết các nnlt oop cũng đều cung cấp 3 keyword này. Mỗi keyword sẽ được sử dụng bằng cách gắn trước các method hoặc variables, ví dụ

public void doSomething();
private int var;
protected void bruh();

• public: là keyword giúp cho compiler biết rằng method/var là public. Qua keyword này, các method/var sẽ truy cập được ở bên ngoài Class

• private: ngược lại với public. Các method/var của Class vs keyword này sẽ chỉ có thể được truy cập ở bên trong cái Class đó.

• protected: Gần giống với private, nhưng các method/var vs keyword này có thể được truy cập ở các Subclass của Class.

Về interface và abstract class

Để khởi động 1 con ô tô, ta cần cắm cái chìa hoặc bầm nút khởi động xe, đấy là hành động từ phía ta, hay nói cách khác là tác động từ bên ngoài lên object ô tô. Thông qua nó, dòng điện, động cơ blabla... trong con xe bắt đầu khởi động.

Dưới góc nhìn oop, object ô tô đã hiển thị ra cái công tắc để ta tác động vô cái object đó, còn các chi tiết bên trong xe đã được ẩn đi. Cái công tắc đó, khi mà được public khỏi ô tô và ta có thể tác động lên ô tô qua nó, thì sẽ gọi là gì?

Interface là bộ phận bao gồm các PHƯƠNG THỨC (METHODS) public của 1 object, nhằm mục đích tương tác với các objects khác.

Ví dụ ở ảnh trên ta có 1 FlyingTransport interface với method fly(origin, destination, passengers). Khi thiết kế 1 ứng dụng mô phỏng kiểm soát không lưu, ta có thể giới hạn Airport class chỉ có thể tương tác với các objects mà implement cái FlyingTransport interface.

Đấy là định nghĩa chung của Interface, nhưng trên thực tế về mặt ngôn ngữ thì cái từ interface đại diện cho tất cả các phần public của 1 object. Sự nhập nhằng này là 1 trong những nguyên nhân khiến cho ko biết bao ng mất gốc thg encapsulation 😑

The fact that the word interface stands for a public part of an object, while there's also the interface type in most programming languages, is very confusing. I'm with you on that

~ Alexander Shvets - Refactoring Guru ~

Yup, Interface trong programming là như trên, còn đại diện cho TỪ interface thực sự thì là Abstract Class. 1 ví dụ sẽ là như sau đây, nó là đủ để ae hình dung đc rồi

// C++
class AbstractClass
{
public:
  virtual void doSomethingPublic() = 0;
private:
  // Đống này đã đc ẩn đi
  int var1 = 0;
  int var2 = 1;
  int var3 = 2;
};

Getters, setters

1 khía cạnh ngoài lề ae có thể cũng được nghe đến nhiều, đó là get và set

Đây là cách để ta sử dụng và chỉnh sửa các thuộc tính private hoặc protected của 1 object ở bên ngoài Class định nghĩa nên object đó thôi.

Mỗi ngôn ngữ lập trình OOP sẽ lại có syntax sử dụng get/set khác nhau.